Adalet Bakanlığı havacılık devine, 2018 ve 2019’da meydana gelen ve 346 kişinin ölümüne yol açan iki kazanın ardından yaptığı 2021 anlaşmasını ihlal ettiği gerekçesiyle “suçunu kabul edeceği” bir anlaşma sunmuştu.
Suçlamalar, daha önce Boeing’i kovuşturmadan koruyan bir 2021 mutabakatının ihlaliyle ilgili. İhlal edilen muahede, mali ceza ve üç yıl müddetle şirketin güvenlik ve ahenk uygulamalarını denetlemek üzere bağımsız bir gözlemci atanmasını içeriyor.
İtiraf mutabakatında, Boeing’in 2018 ve 2019 yıllarında gerçekleşen kazalarla ilgili olarak ABD Federal Havacılık İdaresi’ni dolandırmak için komplo kurduğunu kabul etmesi gerekiyor.
Anlaşmanın kabul edilmesi, Boeing’in cezai bir yargılamadan kurtulmasını sağlayacak.
BOEING’İN BİR SONRAKİ ADIMI NE OLACAK?
Boeing, ABD’yi dolandırma komplosu suçlamasıyla 2021 yılında Adalet Bakanlığı ile ertelenmiş kovuşturma muahedesi (DPA) imzaladı.
DPA kararları uyarınca, şirketin 2,5 milyar dolar para cezası ödemesi ve üç yıl boyunca ahenk ve etik programına tabi tutulması emredildi.
Havacılık devi, ocak ayında bir 737 Max 9 uçağında uçuş sırasında acil çıkış kapısının patlamasından bu yana ağır incelemeye maruz kaldıve 2021 yılında verilen buyrukları ihlal ettiği tespit edildi.
O vakitten beri, şirkette güvenlik problemlerini gündeme getiren çok sayıda soruşturmaya yol açan yeni deliller ortaya çıkarıldı.
POTANSİYEL CEZA SENARYOLARI
Boeing’in karşılaşabileceği en ağır cezalardan biri, Savunma Bakanlığı da dahil olmak üzere ABD hükümet sözleşmelerinden uzaklaştırılma veya men edilme olabilir.
Boeing, hukuki sorunlarla karşılaşan diğer şirketlerin çoğundan farklı olarak ABD’de eşsiz bir yere sahip.
Şirket, ABD ve dünya genelinde 170 bin kişiyi istihdam ediyor ve Alaska, Delta, Southwest, Emirates, flydubai, Etihad Airways ve Qatar Airways üzere büyük ticari havayollarına değerli bir tedarikçi pozisyonunda. Ve en büyük müşterilerinden biri de ABD hükümeti. Boeing’in geçen yılki gelirinin yüzde 37’si ABD hükümetinden geldi.
Boeing’in tedarik zincirindeki önemli rolü göz önüne alındığında, Adalet Bakanlığı’nın şirketi büsbütün kapatma lüksü yok.
Uzmanlara nazaran Boeing’in ABD’nin en değerli savunma şirketlerinden biri olması, rastgele bir tıp hükümet ticari yaptırımının gerçekçi olmadığı manasına geliyor.
SEKTÖRE TESİRİ NASIL OLACAK?
Adalet Bakanlığı’nın kararı, küresel uçak tedariki için de sonuçlar doğuracak. Boeing, uçak üretim sektöründe yüzde 40,6 pazar payına sahipken, yüzde 60,4’lık hissesi olan Fransız devi Airbus’ın ardından ikinci sırada yer alıyor.
Boeing’e tedarik zincirini aksatacak bir ceza verilmeyebilir lakin üreticinin devam eden düşüncelerinin daha sıkı düzenlemelere yol açması mümkün.
Dava sırasında hatalı olduğunu kabul eden rastgele bir mutabakat imzalamak Boeing’in pazar konumunu geçici olarak zayıflatabilir, bu durum da Airbus’a mukavele sağlamada avantaj sağlayabilir.
KREDİ NOTU KRİTİK NOKTADA
Zaten darbe alan Boeing’in kredi notunun daha da düşme riski var.
Fitch, Boeing’in görünümünü “durağan”dan “negatif”e çevirirken, S&P Küresel Ratings, “BBB-” ve “A-3” notlarında sabit kaldı.
Derecelendirme kuruluşu o devirde yaptığı açıklamada, “Şirket, özellikle 737 Max uçaklarını etkileyen kalite sorunlarıyla ilgili olarak artan üretim belirsizliğiyle karşı karşıya ve liderliğinde önemli değişiklikler bekleniyor” demiş ve ayrıyeten Spirit AeroSystems’ı satın almasının borç düzeylerini artıracağını belirtmişti.
