4.000 yıllık Babil metinleri, Ay tutulmaları ve ölümcül kehanetleri ortaya çıkarıyor

Ay tutulmaları, bu gök olaylarını kıyamet habercisi olarak gören eski Babilliler için izlemesi ilgi cazibeli bir tabiat olayından çok daha değerliydi. Ay’ı yutan gölgelerin ortasında gizlenen sinyalleri okumak onlar için kıymetli bir ilimdi ve tutulma sırasında görülebilecek çeşitli alametleri belgeleyen bir dizi metin oluşturuldu.

MÖ 2. binyılın başlarında çivi yazısıyla yazılan bu 4.000 yıllık Mezopotamya ikazları, bir yüzyıldan uzun bir müddettir British Museum’da bekleyen dört tabletten yorumlandı. Çevirilerini yeni bir çalışmada sunan araştırmacılar, tutulmanın çeşitli özelliklerinin gelecekteki olayları öngörmek için nasıl kullanılabileceğini anlatıyor.

Kraliyet danışmanları, Ay tutulmasının saatini ve tarihini inceleyerek, Dünya’nın gölgesinin Ay üzerindeki hareketini gözlemleyerek, mukadderatın bir kral için hazırlayacağı önemli talihsizlikleri kestirim etmeye çalışıyorlardı. Örneğin tabletler, Mezopotamya’nın Akkad kentinde “sabah nöbetindeki bir tutulmanın bir hanedanın sonunun” sinyali olduğunu söylüyor.

Araştırmanın muharrirlerinin belirttiğine nazaran “Babil astrolojisi, gökyüzündeki olayların, tanrılar tarafından Dünya’dakilerin gelecek beklentilerine ilişkin uyarılar olarak oraya yerleştirilen kodlanmış işaretler olduğu inancına dayanan akademik bir kehanet dalıydı.” Buna nazaran, “astrolojik gözlem, kralı korumaya ve davranışlarını tanrıların isteklerine uygun olarak düzenlemeye yönelik ayrıntılı bir yöntemin parçasıydı.”

Kraliyet danışmanları, vakit içerisinde oluşturdukları göksel alametler ve olaylar listesi ile yapılan karşılaştırmalarla ilahların niyetlerini öngörerek makûs sonuçlardan kaçınmada hükümdara yardımcı oldular. Araştırmanın muharrirleri tarafından tahlil edilen metinlerin, günümüz Irak’ında bulunan antik Babil kenti Sippar’dan geldiğine inanılıyor.

Tabletlere yazılan alametlerden bir başkasında “akşam nöbetindeki bir tutulma… salgına işaret eder” yazarken, bilhassa tehditkar bir alamette “tutulma ters yöndeyse… hiçbir şey bağışlanmayacak, her yerde Tufan meydana gelecek” tabirine yer veriliyor. Antik gökbilimcilerin “yanlış yön” tarifiyle tam olarak ne demek istedikleri muhakkak değil, fakat araştırmacılar bunun muhtemelen ay diskinin “bir şekilde beklenenin tersi yöne baktığına karar verildiği” bir senaryoyla ilgili olduğunu söylüyor.

Elbette bu alametlerle bir arada, istenmeyen yazgıdan kaçınmak için gözetici ritüeller de uygulanıyordu. Bir kahin tarafından Mari’nin (Mezopotamya’da bir bölge) Hükümdarı Zimri-Lim’e gönderilen bir mektuptan alıntı yapan araştırmacılar, berbat alamet dolu tutulmaların alametlerinin “kralın gerçek tehlikede olup olmadığını belirlemek için” hayvanların kurban edilip bağırsaklarının incelenmesini içeren ek fallar (extispicy, hepatoskopi gibi) ile doğrulanabileceğini de söylüyorlar.

Araştırma Journal of Cuneiform Studies’de yayınlandı.