20 ayrı devlete ait: Sikkelerin değeri mahkemelik oldu

Karaman’ın Ermenek ilçesi İkizçınar köyünde geçtiğimiz yıl ormanlık alana mantar toplamaya giden emekli Adem Algül, köyün üst tarafındaki dağlık alanda Amfora (antik testi) içerisinde 247 gümüş sikke buldu.

Algül, bulduğu sikkeleri vakit kaybetmeden bir yakınına ait araçla Ankara’ya giderek Anadolu Medeniyetleri Müzesi Müdürlüğü’ne teslim etti.

20 FARKLI DEVLETE AİT

Taşınır Kültür Varlıkları Müze Müdürlüğü tarafından incelemeye alınan sikkeler, envanterlik eser olarak değerlendirilip, kültür varlığı olarak “Müze Envanter Defteri”ne kaydedildi. O devir karar sürmüş 20 başka devlete ilişkin olduğu bedellendirilen sikkelerin, milattan evvel 5. ve 6. yüzyıllara ilişkin olduğu belirlendi.

155 BİN 350 LİRA ÖDENDİ

Sikkeleri teslim eden Algül’e 155 bin 350 lira “kıymet takdiri” olarak ödeme yapılmasına karar verildi.

BİLİRKİŞİ RAPORU İSTENDİ

Ödülü az bulan Algül ise, Ankara İdare Mahkemesi’ne başvurdu. Ankara 23. Yönetim Mahkemesi, sikkelerin değer kıymetinin yapılması için uzmandan rapor istedi.

“FİYAT TESPİTİ YAPMAMIZ İMKANSIZ”

Mahkemeye gönderilen uzman raporunda şöyle denildi:

“Gümüş sikkelerinin değer takdiri konusunda bir Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bilimine ömrünü adamış bilim insanı olarak rastgele bir fiyat tespiti yapmamız imkansızdır. Bizler için 1 gümüş sikkenin kıymeti ufak hatta kırık bir seramik kesimiyle birebirdir. Fiyatı yoktur. Bu yapıtların üstte belirtilen kanun kapsamında yer aldığını hatırlatarak, internet üzerinde belirlenen fiyatların Türkiye’de geçersiz olduğunu belirtmek isteriz. Bu meblağlar ülkemizden yasadışı yollarla kaçırılan yapıtların ülkemiz kurumları tarafından tanınmayan kurumlar tarafında satışa çıkarılmış olup, onlar tarafında belirlenen fiyatlar üzerinde açık arttırmaya sunulduktan sonra belirlenmiştir. Bu nedenle mahkemeniz tarafında rastgele bir fiyat kıstası oluşturamaz. Lakin müzelerimiz bu tip yapıtları müzelere getiren şahıslara kurulan kurulların saptadığı makul meblağa dayalı bir tıp ‘teşekkür bedeli’ takdir etmektedir. Lakin heyetimiz bu evraka bahis olan gümüş sikkelerin toplam tartısının 2976,79 gram olduğunu belirtmek yerinde olduğunu ve bu meblağ gümüşün bugünkü piyasa pahası de 117 bin 106 liradır. Ayrıyeten kültürel mirasımızı korumak ve bu hususta şuurlu olmak her bir ülke vatandaşı olarak üzerimize düşen bir sorumluluktur.”

“SİKKELERİ MANTAR TOPLAMAYA GİTTİĞİMDE BULDUM”

Sikkelere nasıl bulduğunu anlatan Adem Algül, “Ormanlık alana mantar toplamaya gittim. Etrafıma bakınırken bir siyahlık gördüm ve bu şeyi mantara benzettim. Elimi uzattım da bronz madeni bir şey olduğunu hissettim. Daha sonra çıkardığımda bulduğum denizci amforasıymış. İçi tarihi gümüş sikkelerle dolu bir amforaydı. Doğruca konutuma geldim. Bir yakınımın özel aracıyla Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne gidip sikkelere teslim ettim. Münasebetim de devletime yakışır diye düşündüm. Devletim bana çok şey verdi. İki çocuğumu okuttu, beni de yatılı okulda okuttu. 19 yaşımda devlet memuru oldum. O an devlete borcumun çok olduğunu hissettim. Bu benim memleketim, vatanım, milletim diyerek bu hislerle teslim ettim lakin devletin bana verdiği ödül epeyce cüziydi.” dedi.

“BENİM AÇIMDAN KABUL EDİLEMEZ”

Bulduğu sikkelere bilirkişi tarafından sanki üç kilo hurda gümüş parası gibi bir değer biçildiğini söyleyen Algül, şu ifadeleri kullandı:

“Bu duruma bir vatandaş olarak üzülmemek elde değil. Bu cins yapıtların devletimize ve müzelerimize kazandırılması benim açımdan çok kıymetli. Tüm vatandaşlarıma da birebirini tavsiye ederim. Devletimiz kazansın, eserler devletimizde sergilensin. Yurt dışına gidip bir oburunun malı olmasın. Bu toprakların malı, bu topraklarda kalsın. Bütün isteğim budur. Mahkeme sürecinde eksperin hazırladığı rapor, epey gerçek dışı. ‘Tarihi paha biçemiyorum’ diyor. Yalnızca hammadde fiyatı üzerinden bir kıymet takdir ediliyor. Bu benim açımdan kabul edilemez. Zira bu eser çok özel ve kıymetli. Yurt dışındaki fiyatları da ortada. Elbette yurt dışı fiyatı istemiyorum lakin bu özel yapıta hakkıyla bir kıymet biçilmesini istiyorum. Diğer bir isteğim yok. Daha evvel 153 bin 600 lira kıymet biçildi. İtiraz ettik. İkinci uzman bu pahası 153 bin liraya indirdi. İdari mahkemeye başvurduk. Avukatım süreci takip ediyor. Ankara 23. İdari Mahkemesi üniversiteden eksper talep etti. Lakin üniversite hocası yeniden yalnızca hammadde fiyatına nazaran paha biçmiş. ‘Tarihi paha belirleyemeyiz’ denilmiş. Benim talebim, yapıtın pahasına uygun bir ödemenin tarafıma yapılması, zira bu bir ödül.”