Anayasa Mahkemesi (AYM), geçtiğimiz Mart ayında araç satışının akabinde, zorunlu trafik sigortasının 15 gün boyunca devam etmesine ait düzenlemeyi, Anayasa’ya muhalif bularak iptal etti. 9 ay sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırılan iptal kararı için gün 5 Aralık. Bu tarihten itibaren araç periyot süreçlerinde trafik sigortası için 15 günlük süre tanınmayacak.
Adana 4. Tüketici Mahkemesi, yargılamasına baktığı bir davada, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 94. maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında yer alan, “Sigortacı, sigorta sözleşmesini durumun kendisine tebliği tarihinden itibaren 15 gün içinde feshedebilir. Sigorta fesih tarihinden 15 gün sonrasına kadar geçerlidir.” şeklindeki düzenlemenin iptali için AYM’ye başvurdu.
Başvuruda, kişinin aracını sattığı anda araç üzerindeki mülkiyet hakkının sona ermesine rağmen kelam konusu düzenlemeler uyarınca sigorta kontratından kaynaklı sorumluluğunun devam ettiği, bu prestijle kusuru olmadığı hallerde de tazminat sorumluluğunun bulunabileceği tabir edildi. Bireylerin işlediği yahut ihmal ettiği bir fiilden sorumlu tutulması gerektiğine işaret edilen itiraz müracaatında, sigorta mukavelesinin feshedilip edilmeyeceği konusunda da açıklığın bulunmadığı ileri sürüldü.
5 ARALIK’TAN SONRA 15 GÜNLÜK SÜRE UYGULANMAYACAK
Başvuruyu görüşen AYM, söz konusu düzenlemelerin Anayasa’ya alışılmamış olduğunu tespit ederek iptal etti. 5 Mart tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan karara nazaran, iptal kararının 9 ay sonra yürürlüğe girmesini kararlaştırdı. Bu müddet 5 Aralık tarihinde doluyor. Artık araç alım satım süreçlerinde trafik sigortası için 15 günlük mühlet uygulanmayacak.
15 GÜNLÜK MÜDDETTE YAŞANAN KAZALAR SORUN YARATIYORDU
Yüksek Mahkemenin iptal kararında, araç satışının akabinde evvelki sahibinin araç üzerindeki fiili ve türel hakimiyetinin sona erdiği, eski araç sahibinin yeni araç sahibi üzerinde rastgele bir kontrol ve nezaret sorumluluğunun da bulunmadığı söz edildi.
Aracın yeni sahibinin, belirtilen 15 günlük müddette üçüncü şahıslara ziyan vermesi halinde, bundan aracın eski sahibinin sorumlu tutulabileceği aktarılan kararda, bunun “oldukça ağır bir müdahale” niteliği taşıdığı kaydedildi.
Kararda, satış yahut bölüm süreci yapıldıktan sonra yeni sahibinin zarurî mali sorumluluk sigortası yaptırılması kuralının aranmasını içeren bir düzenleme yapmaya ait kanun koyucunun önünde anayasal bir pürüz bulunmadığı değerlendirmesi yapıldı.
Kişinin, üzerinde tüzel ve fiili olarak kontrol ve denetim imkanına sahip olmadığı şahısların fiillerinden sorumlu tutulmasının bir mecburilik olmadığı vurgulanan kararda, şu tabirler yer aldı:
“Aracın devri suretiyle araç üzerindeki her türlü kontrol ve denetim yetkisini yitirmiş bulunan sigortalının artık işleten sıfatı da kalmadığı halde sözleşmenin sigorta şirketince feshedilmemesi durumunda sözleşme süresince, sözleşmenin feshedilmesi halinde dahi fesih tarihinden itibaren 15 gün boyunca yeni işletenin üçüncü kişilere vermiş olduğu zararlardan sorumlu tutulabilmesine imkan tanıyan kuralların gerekli olmadığı kanaatine varılmıştır.”